蘭
典
Het originele woordenboek en de auteur
De auteur van 『日蘭辭典』 Nichi-Ran jiten is P. A. van de Stadt. Zowel de titelpagina als het colofon gebruiken de Japanse spelling フアン.デ.スタット ‘‘van de statto’’, maar het voorwoord van de auteur is voluit ondertekend met ‘‘P. A. van de Stadt, Batavia C. 2 Februari 1934’’. Uit het voorwoord blijkt dat het oorspronkelijke manuscript reeds in 1925 voltooid was, maar door gebrek aan interesse geen uitgever kon vinden. Van de Stadt’s woordenboek verscheen uiteindelijk 9 jaar na voltooiing bij 南洋協會臺灣支部 Nan’yō Kyōkai Taiwan shibu, de Taiwanese afdeling van de toenmalige Japanse uitgeverij 南洋協會 Nan’yō Kyōkai.
De auteur
P. A. van de Stadt is voluit Peter Adriaan van de Stadt, geboren te Arnhem in 1876 en overleden te Batavia in 1940. Afgaand op C. J. van de Stadt deed P. A. van de Stadt in 1892 eindexamen H.B.S en volgde hij daarna de opleiding tot ambtenaar voor Chinese zaken aan de Rijksuniversiteit Leiden, welke opleiding hij afrondde in 1895. Daarna was hij het merendeel van de tijd in gouvernementsdienst in Nederlands Indië, vanaf 1918 in de hoedanigheid van adviseur voor Japanse Zaken. In die functie las en maakte hij vertalingen van Japanse publicaties. In 1932 werd zijn functie wegens bezuinigingen opgeheven en ging hij met pensioen. P. A. van de Stadt kreeg diverse onderscheidingen: in 1910 werd hij officier in de orde van Oranje-Nassau. In 1925 kreeg hij de orde van de Rijzende zon, en in 1928 die van het Legioen van Eer. [1]
Naast het Japans-Nederlands woordenboek is P. A. van de Stadt de auteur van Hakka woordenboek, Batavia landsdrukkerij, Den Haag, 1912.
Auteursrechten
Het is niet bekend of de rechten van 『日蘭辭典』 Nichi-Ran jiten in eigendom waren van de uitgeverij (in welk geval het boek al enige tijd rechtenvrij is en blijft) of dat de rechten zijn doorgegeven aan zijn nazaten. In het laatste geval geldt de herziene retroactief werkzame wetgeving en zijn de rechten verlengd tot 2010.
Om iets meer duidelijkheid te krijgen over de rechtenstatus heb ik contact gezocht met de kleinkinderen van P. A. van de Stadt. De hulp van Richard van de Stadt was essentiëel bij het opsporen van uiteindelijk twee van de kleinkinderen, Mr. H. A. N. Versluys en H. P. van de Stadt. Bij hen is niets bekend van de overdracht van eventuele rechten, maar ze hebben geen bezwaar tegen de publicatie van het woordenboek op het internet. Dit neemt niet weg dat andere kleinkinderen waarvan mij naam en verblijfplaats onbekend zijn gebleven altijd contact met mij op kunnen nemen mochten zij wel bezwaar hebben.
___________
1. C. J. van de Stadt, Engel van de Stadt, 1746-1819. Zijn voor- en nageslacht. Den Haag, 1951 (p. 165-166).