vnw. wat; eenig; tw. wat! hoe! ¶ 何を隠さう ronduit gezegd. ¶ 何を言っても wat men ook mag zeggen. ¶ 何はさて措き in de eerste plaats. ¶ 何が要るか wat wou je?; wat moet je? ¶ 何にせよ hoe het ook zij. ¶ なに、あの人が死んだって wat!; is hij dood?

zn. (1) [人類] menschdom o. (2) [個人] een man m.; persoon m. & v. (3) [世人] volk o. (4) [成人] volwassene m. & v. (5) [他人] een ander m.; anderen m.mv. ¶ 伊藤と言ふ人 een zekere Ito. ¶ 昔の人 de ouden. ¶ 人は好き好き ieder zijn smaak. ¶ 人の惡い人 iemand met onaangenaam karakter. ¶ 人となる een man worden; volwassen zijn. ¶ 人が何と言ふだろう wat zal men er van zeggen? wat zullen de menschen er van zeggen? ¶ 人中で in het publiek. ¶ 人がなくて困って居る wij hebben gebrek aan volk.

(拵える) t.w. (1) [造る] maken; bereiden; fabriceeren. (2) [建築] bouwen. (3) [捏造] verzinnen. (4) [發明] uitvinden. (5) [飾る] tooien; i.w. toilet maken. ¶ 顏を拵へる gezicht opmaken; grimeeren; kamer optuigen. ¶ 口實を拵へる uitvlucht verzinnen. ¶ 酒は何で拵へる waaruit wordt sake bereid?

(言う、云う) t.w. (1) [言ふ] zeggen. (2) [告げる] vertellen. (3) [話す] spreken. (4) [呼ぶ] noemen. ¶ 云ひ條 zelfs al neemt men aan, dat. ¶ 言へない ik kan niet zeggen of ...... ¶ 言ふ迄もなく het spreekt van zelf; uit den aard der zaak; onnoodig te zeggen dat ...... ¶ 言ふ所の zoogenaamd. ¶ 言ふに言はれない onuitsprekelijk; onbeschrijfelijk. ¶ 言ふもかなり men kan gerust zeggen, dat ..... ¶ 言ふと同時に實行する de daad bij het woord voegen. ¶ 法律から言へば wettelijk gesproken. ¶ 言ふ事を聞く luisteren naar iemands woorden; doen wat een ander zegt. ¶ 言はぬが花 het is het beste erover te zwijgen. ¶ それは蘭語で何と云ひますか hoe zeg je dat in het Hollandsch?; wat is dat in het Hollandsch? ¶ 君に少し言ひ度い事がある ik heb je wat te vertellen. ¶ それ見な言はぬことか wel, heb ik het je niet gezegd; wel heb ik je nietgewaarschuwd? ¶ 大きく言ふ overdrijven. ¶ 暗に言ふ te verstaan geven. ¶ 物を言へなくなる verstomd staan; met stomheid geslagen zijn. ¶ 人を悪く言ふ kwaad van iemand spreken. ¶ あの人はスミットと云ひます die meneer heet Smit. ¶ スミットと云ふ人 een meneer, genaamd Smit; een zekere (meneer) Smit. ¶ 彼は恩知らずだと云はれる men zegt, dat hij ondankbaar is; men verwijt hem ondankbaarheid. ¶ とは言ふものの hoe het ook zij.

(ない) i.w. niet zijn; niet hebben. ¶ 無いも同樣 bijna niets; zoo goed als niets. ¶ 借金がない geen schulden hebben. ¶ 何もない niets hebben. ¶ ないよりもまし beter dan niets. ¶ 辭引なしで讀める kunnen lezen zonder woordenboek.

(従事) zn. bezigheid v.; bedrijf o. ¶ 從事する bezig zijn met; bedrijven; verrichten. ¶ 彼は何業に從事して居ますか wat is zijn beroep?

(to-adj) (1) dwarrelend; zwevend; flapperend. (2) ronddwalend; rondlopend zonder doel; luchthartig; onbekommerd; niet gebonden door wereldse zaken. ¶ 何か飄々とはぐらかされてる気がするわ。 Nanka hyōhyō to hagurakasarete’ru ki ga suru wa. ♀ Ik heb het gevoel dat ik in de rondte wordt gestuurd. (TTC) ¶ 飄々と生きた趣味の自由人といった人柄を伝えている Hyōhyō to ikita shumi no jiyūjin to itta hitogara wo tsutaete iru. Hij gaf de indruk een vrije geest te zijn die niet gebonden was aan één plaats. (BCWK)

NB In gebruik: 飄々と hyōhyō to, 飄々とした hyōhyō to shita, 飄々として hyōhyō to shite, 飄々としながら hyōhyō to shinagara.

不幸な境遇について、一ばん手っとり早い「悟り」は、何もいわずに我慢していることである。踏んだり蹴ったりの目にあっても、堪忍するのである。

De snelste manier om verlichting te bereiken is om in een onfortuinlijke situatie, zonder iets te zeggen, vol te houden. Ook al krijg je de ene klap na de andere, volhouden.

In modern Japans is -ます -masu een hulpwerkwoord dat toegevoegd aan de 連用形 renyōkei van het hoofdwerkwoord beleefdheid uitdrukt (vergelijk u zeggen in plaats van je en jij).

すぐに戻ります。 Sugu ni modorimasu Ik zal snel terugkomen. (戻る modoru → modori + masu)

自然な状態の髪の毛には、油分が含まれています。 Shizen na jōtai no kami no ke ni wa, yubun ga fukumarete imasu. In haar dat zich in zijn natuurlijke toestand bevind, zit olie. (いる iru → i + masu).

この部屋の本は私の物ではありません。 Kono heya no hon wa watashi no mono de wa arimasen. De boeken in deze kamer zijn niet van mij. (ある aru → ari + masen)

きょう何を昼食に食べましたか。 Kyō nani wo chūshoku ni tabemashita ka. Wat heb je als middagmaal gegeten? (食べる taberu → tabe + mashita)

一緒に食べに行きましょう。 Issho ni tabe ni ikimashō. Laten we samen gaan eten. (行く iku → iki + mashō)

いらっしゃいませ irasshaimase Welkom! (lett. ‘Kom!’; vgl. ‘Komt u binnen!) (いらっしゃる irassharu → irasshai [onregelmatig] + mase)

NB De imperatief -mase wordt alleen nog gebruikt bij de werkwoorden いらっしゃる, 下さる, なさる en おっしゃる. De conditionele vorm is tegenwoordig -ましたら -mashitara.

NB ontkenning + verleden tijd wordt gevormd door でした toe te voegen.

春先だから客もあまりいませんでした。 Harusaki da kara kyaku mo amari imasen deshita Aangezien het nog vroeg in de lente was, waren er niet veel klanten. (ある aru → ari + masen + deshita [← です desu])

(TTC; Drohan)