
蘭
典
日蘭辭典+
※ N.B. De omschrijving die van de Stadt geeft voor 私 watakushi is opvallend onvolledig, ook de context van de jaren 1920 in aanmerking genomen. 私 is een van de woorden die in het Japans gebruikt worden op een manier die aardig overeenkomt met ons persoonlijk voornaamwoord ‘ik’. Andere voorbeelden zijn bijvoorbeeld 僕 boku, 俺 ore, こちら kochira. Keuze van een van deze woorden hangt af van de situatie en vooral het beleefdheidsniveau.
Net als in het Nederlands, kan zo’n vorm verrassing uitdrukken. ¶ これは、私の車じゃないか! Kore wa, watashi no kuruma ja nai ka! ‘Hee, is dit niet mijn auto!’ ¶ 田中さんじゃないか!久しぶり。 Tanaka-san ja nai ka! Hisashiburi. ‘Hee, Tanaka. Lang geleden dat ik je heb gezien!’ ‘Als dat Tanaka niet is! Lang geleden man!’
Het kan ook gebruikt worden voor een aansporing of uitnodiging, wat ook op die manier niet onbekend is in het Nederlands. ¶ 飲みに行こうじゃないか。 Nomi ni ikō ja nai ka. ‘Laten we iets gaan drinken.’ Letterlijker: ‘Zullen we niet iets gaan drinken?’ ¶ ゲームで遊ぼうじゃないか。 Geemu de asobō ja nai ka. ‘Laten we gaan gamen.’ (yamasv) (TTC)
NB です desu kan ook een zin afsluiten, puur en alleen om het beleefde aspect van dit woord. Werkwoordelijk voegt het dan niets toe aan de zin. Bijvoorbeeld: 悔しいです kuyashii desu en 悔しい kuyashii betekenen beide ‘het is betreurenswaardig’, alleen is de versie met desu beleefd in de zin dat Nederlands u beleefder is dan jij.
[de, -s] (1.a) [oudere broer; mijn [onze] broer] 兄 ani (beleefdheid: geen of nederig; richting: geschikt voor benoemen van de eigen broer tegen tweede persoon; over een derde persoons oudere broer (niet erend, niet beleefd); over een oudere broer in algemene zin (met name door volwassenen). ¶ 私の夫には、兄が2人います。(そう、私は三男の嫁です) Watashi no otto ni wa, ani ga futari imasu. (Sō, watashi wa sannan no yome desu) Mijn man heeft twee oudere broers. (Ja, ik ben getrouwd met een ‘derde zoon’) ¶ 彼女は兄に勝るとも劣らぬくらい英語が上手だ。 Kanojo wa ani ni masaru to mo otoranu kurai eigo ga jōzu. In haar beheersing van het Engels doet ze op geen enkele manier onder voor haar broer. (TTC) 兄さん anisan (algemeen of neutraal beleefd).
(1.b) [oudere broer, uw [hun] broer] 兄さん niisan; お兄さん oniisan (beleefdheid: erend of algemeen beleefd; richting: over tweede of derde persoons oudere broer; binnen wij-groep over of naar de eigen oudere broer, of in algemene zin). お兄ちゃん oniichan (idem, maar meer familiair of vertroetelend, Nederlands ‘broertje’ zonder de betekenis van kleiner of jonger). NB deze vormen kunnen ook in algemene zin gebruikt worden over iemands oudere broer en is dan algemeen beleefd (maar met name volwassenen kunnen ook kiezen voor 兄 ani). ¶ 兄ちゃんのおごり niichan no ogori Mijn broer trakteert (twitter) ¶ ママ〜!あのお姉ちゃんとお兄ちゃん、お手手繋いで、すっごく仲良しさんだね〜! Mamaaa! Ano oneechan to oniichan, otete tsunaide, suggoku nakayoshi-san da nee! Mamma [mammie], dat meisje en die jongen houden handen vast, ze zijn zeker heel goede vrienden [vriendjes]? (TTC)
(2.a) [jongere broer, mijn [onze] broer] 弟 otōto (beleefheid: geen of nederig; richting: geschikt voor benoemen van de eigen broer tegen tweede persoon; over een derde persoons jongere broer (niet erend, niet beleefd); over een jongere broer in algemene zin) ¶ 弟がやっと東大に入りました。 Otōto ga yatto Tōdai ni hairimashita. Mijn broer is eindelijk toegelaten tot de Universiteit van Tōkyō. (Miura) NB in een wij-groep noemen oudere broers en zussen hun jongere broer(s) alleen bij naam (dit vloeit voort uit de hiërarchie), omgekeerd spreken jongere broers en zussen hun oudere broers normaal gesproken aan als お兄さん oniisan ‘oudere broer’. (Miura)
(2.b) [jongere broer, uw [hun] broer] 弟さん otōtosan (beleefdheid: erend of algemeen beleefd; richting: over tweede of derde persoons jongere broer, of in algemene zin) ¶ 弟さんが東大にお入りになったそうですね。 Otōtosan ga Tōdai ni o-hairi ni natta sō desu ne. Ik heb gehoord dat uw [je] broer is toegelaten tot de Universiteit van Tōkyō. (Miura)
(3) [broers, broers en zussen] 兄弟 kyōdai. NB Verschillend in de schrijftaal: 姉弟 kyōdai oudere zus en jongere broer; 兄妹 kyōdai oudere broer en jongere zus; 兄姉 kyōdai broer en zus.
(1.a) (persoonlijk voornaamwoord; onderwerpsvorm) [ik] 私 [わたし] watashi (algemeen beleefd); 私 watakushi (formeel); 僕 boku (informeel; meest door jongens en mannen gebruikt, zelden door meisjes); あたし [私] atashi (informeel; meest door vrouwen gebruikt; soms door mannen in snelle spraak); 俺 ore (informeel; meest door mannen gebruikt). NB ‘ik’ wordt vaak niet uitgedrukt in het Japans, context en richtinggevende werkwoorden zijn vaak voldoende. De onderwerpsvorm ‘ik’ wordt in het Japans expliciet uitgedrukt via de achtervoegsels は wa en が ga, maar in spreektaal, of informele schrijftaal (briefjes, internet, mobiel), worden deze ook vaak weggelaten. Tevens kan het partikel も mo, dat ‘ook’ betekent, de plaats van は wa en が ga innemen. ¶ オランダ語が話せますか。 ええ。話せます。Orandago ga hanasemasu ka. Ee. Hanasemasu. Spreek je Nederlands? Ja, ik spreek Nederlands. NB Door de structuur van vraag en antwoord in het voorafgaande voorbeeld is duidelijk wat op wie betrekking heeft en daarom laat men in het Japans ‘ik’ (en ‘je’) weg. Antwoorden met wel een expliciet ‘ik’ zijn dan niet neutraal en dragen extra betekenis. Bijvoorbeeld: ええ。わたしは、話せます。 Ee. Watashi wa, hanasemasu. Dat zou vertaald kunnen worden als: ‘Andere mensen spreken geen Nederlands, maar ik wel’. ¶ 滝沢はフランス語が話せるけど、健、お前は? 僕も話せるよ。 Takizawa wa Furansugo ga hanaseru kedo, Ken, omae wa? Boku mo hanaseru yo. Takizawa spreekt Frans. En jij, Ken? Ik ook hoor. [Ik spreek het ook hoor.] (BEJD) NB In het antwoord van Ken kan een Japanse vorm voor ‘ik’ niet weggelaten worden, door de nadruk die het heeft.
(1.b) (bezitsvorm) [mijn, m’n, van mij] dezelfde voornaamwoorden in (1.a) gevolgd door の no, dus 私の watashi no, 僕の boku no etc. Afhankelijk van de context kan ‘mijn’ onuitgesproken blijven. ¶ 私の子供達はもうすぐ春休みです。 Watashi no kodomotachi wa mō sugu haruyasumi desu. Mijn kinderen hebben bijna voorjaarsvakantie. (TTC)
(1.c) (voorwerpsvorm) [mij, me] dezelfde voornaamwoorden in (1.a) maar dan vaak gevolgd door を [w]o of に ni. Afhankelijk van de context kan ‘mij’ onuitgesproken blijven. Niet alle Nederlandse voorwerpsvormen hebben in het Japans grammaticaal equivalente vormen. ¶ 俺を哀れに思って助けてくれたのさ。 Ore wo aware ni omotte tasukete kureta no sa. Hij had medelijden met mij en hielp me daarom uit de brand. (informeel, mannelijke spreker). ¶ 両親が私にはがきを送ってくれた。 Ryōshin ga watashi ni hagaki wo okutte kureta. M’n ouders hebben me een ansichtkaart gestuurd. (TTC)
(2) (znw.) [het ik; het ego; het zelf] 自我 jiga; 我 [われ] ware; 我 ga; 私 watashi. ¶ 日本人の自我 Nihonjin no jiga Het Japanse zelf [Het Japanse ik].
(znw, de)
(1) ai 愛 (een breed begrip dat voor alle mensen en ook dieren en dingen kan opgaan)
(2) koi 恋; ren’ai 恋愛 (specifiek de romantische en seksuele liefde tussen twee mensen)
(3) rabu ラブ (meest in samenstellingen)
¶ Moederliefde. Haha no ai 母の愛 [boseiai 母性愛]。¶ Liefde voor muziek. Ongakuai. 音楽愛。(G) ¶ Omdat liefde niet kan liegen. Ai wa itsuwarenai kara. 愛は偽れないから。(Twitter) ¶ Een emotionele liefdesverklaring. Kandou shita koi [ai] no kokuhaku. 感動した恋[愛]の告白。(Twitter, ref. G.) ¶ Hij is mijn eerste liefde. Kare wa watashi no hatsukoi no hito desu. 彼は私の初恋の人です。(TA) ¶ Het was voor hem liefde op het eerste gezicht. Kare wa hitome de kanojo ni koi wo shita. 彼は一目で彼女に恋をした。(TTC) ¶ de liefde bedrijven seikou suru 性交する [sekkusu suru セックスする]. (ref) Liefde maakt blind. Koi [ai] wa moumoku. 恋[愛]は盲目。(TA) ¶ liefdesaffaire rabu afea ラブ・アフェア ¶ liefdesbrief raburetaa ラブレター (ref)
(bn,bw)
(1) (vriendelijk) yasashii 優しい; shinsetsu(na) 親切(な).
¶ Wat lief van je! Nante yasashii n deshoo. なんて優しいんでしょう。(Ref)
¶ Zij is echt lief. Kanojo wa hontoo ni shinsetsu da. 彼女は本当に親切だ。(TTP)
(2) (schattig) kawaii 可愛い.
¶ Lucy is een lief meisje. Ruushi wa kawaii onna no ko da. ルーシーはかわいい女の子だ。 (TTP)
¶ Wat een lief hondje! Nante kawaii inu deshoo. なんてかわいい犬でしょう。 (Ref)
(3) (zoet) ¶ Een lief kind. Sunao na kodomo. 素直な子供。 (Ref)
(4a) (geliefd; dierbaar)
¶ Mijn lieve man. Itoshii anata. 愛しいあなた。 *
(4b) (in aanhef) shin’ai-naru 親愛なる.
¶ Lieve Maki, Gefeliciteerd met je verjaardag! Shin’ai-naru Maki-chan. Tanjoobi o-medetoo...! 親愛なる真姫ちゃん。誕生日おめでとう...! (Twitter)
(5) (waardevol)
¶ Mijn leven is mij lief. Watashi wa totemo inochi ga oshii. 私はとても命が惜しい。(TTP)
¶ Zijn liefste wens. Kare no saidai no negai. 彼の最大の願い。(TTP)
*In het Japans alleen bij het direct aanspreken van de echtgenoot; naar derden is een dergelijk compliment voor je eigen echtgenoot opschepperig. (NSoJ)
(znw)
(1) (geliefde) koibito 恋人.
(2) (iets aangenaams) ¶ In lief en leed. Tanoshii toki mo kurushii toki mo. 楽しい時も苦しい時も。 (Ref, G)
[Dit lemma gebruikt oo-spelling.]
そうして、書きことばでは、手紙などに、「幸甚に存じます」とか「幸せに存じます」と書いたりするけれども、それは、やはりよそ行きのことばである。どうみても、決して實感を伴ったことばではない。
Wareware Nihonjin wa, gaikokujin ni kuraberu to, ‘kōfuku’ to yū kotoba wo tsukau koto ga hijō ni sukunai. Toku ni nichijō no kaiwa de wa, ‘boku wa shiawase desu’ to ka ‘watashi wa kōfuku yo’ to yū monku wo tsukaeba, taihen kiza de aru ka, shibai katte kikoeru.
Sō shite, kakikotoba de wa, tegami nado ni, ‘kōjin ni zonjimasu’ to ka ‘shiawase ni zonjimasu’ to kaitari suru keredomo, sorewa, yahari yosoiki no kotoba de aru. Dō mite mo, kesshite jikkan wo tomonau kotoba de wa nai.
Vergeleken met buitenlanders is het extreem zeldzaam dat wij Japanners de uitdrukking ‘gelukkig’ gebruiken. In het bijzonder in de spreektaal klinkt het ongemeend of melodramatisch wanneer iemand de frase ‘ik ben gelukkig’ gebruikt.
En met respect tot de schrijftaal, in brieven en dergelijke, schrijven we dingen als ‘ik ben verheugd’ of ‘ik ben gelukkig’, maar dat is uiteindelijk beleefdheid. Hoe je het ook bekijkt, dat zijn geen uitdrukkingen die echte gevoelens overdragen. [1953]
すぐに戻ります。 Sugu ni modorimasu Ik zal snel terugkomen. (戻る modoru → modori + masu)
自然な状態の髪の毛には、油分が含まれています。 Shizen na jōtai no kami no ke ni wa, yubun ga fukumarete imasu. In haar dat zich in zijn natuurlijke toestand bevind, zit olie. (いる iru → i + masu).
この部屋の本は私の物ではありません。 Kono heya no hon wa watashi no mono de wa arimasen. De boeken in deze kamer zijn niet van mij. (ある aru → ari + masen)
きょう何を昼食に食べましたか。 Kyō nani wo chūshoku ni tabemashita ka. Wat heb je als middagmaal gegeten? (食べる taberu → tabe + mashita)
一緒に食べに行きましょう。 Issho ni tabe ni ikimashō. Laten we samen gaan eten. (行く iku → iki + mashō)
いらっしゃいませ irasshaimase Welkom! (lett. ‘Kom!’; vgl. ‘Komt u binnen!) (いらっしゃる irassharu → irasshai [onregelmatig] + mase)
NB De imperatief -mase wordt alleen nog gebruikt bij de werkwoorden いらっしゃる, 下さる, なさる en おっしゃる. De conditionele vorm is tegenwoordig -ましたら -mashitara.
NB ontkenning + verleden tijd wordt gevormd door でした toe te voegen.
春先だから客もあまりいませんでした。 Harusaki da kara kyaku mo amari imasen deshita Aangezien het nog vroeg in de lente was, waren er niet veel klanten. (ある aru → ari + masen + deshita [← です desu])
(TTC; Drohan)
Tijd: 0.27 sec. jiten.nl: 25 treffers, warandict: 45 treffers (zoekopdracht: '私', strategie: exact).